In Tsjechië eten ze karpers, in Zuid-Afrika organiseren rond het zwembad een bring & braai, terwijl wij massaal naar Home Alone kijken. Elk land heeft zijn eigen kersttradities, soms hele vreemde. Een rondje kerst over de grens.

Tsjechië

Vul de badkuip alvast maar met water, want hierin bewaart tout Tsjechië zijn of haar spartelverse karper. De karpers worden speciaal uit de meren gevist rond de stad Třeboň voor de Tsjechische kerstdis. In de week voor Kerst kun je overal levende karpers kopen. Loop maar eens een rondje door Praag. Die gaan thuis in de badkuip, tot Kerst.

Veel mensen laten de schubben van hun karper trouwens drogen en bewaren deze in hun portemonnee. Dat brengt financiële voorspoed in het nieuwe jaar.

Tsjechische kersttradities draaien vaker om bijgeloof. Zo maakt iedereen op kerstavond zijn eigen walnootkaarsje (een klein kaarsje in een walnoot) en laat deze te water in bijvoorbeeld een kom of schaal. Als je kaarsje blijft liggen, dan verandert er niks in je leven. Voor wie durft kan samen met zijn of haar geliefde een kaarsje te water laten. Drijven de kaarsjes uit elkaar, dan kun je de scheidingspapieren alvast aanvragen. Maar als ze elkaar aantikken, dan o lala: schone lakens paraat!

Als je besluit dat Tsjechië jouw kerstbestemming wordt dit jaar, raden we je aan om te verblijven in Bed and Breakfast Villa Gineta of Hotel Rott in Praag. Deze hotels krijgen een uitmuntende score qua ligging. De kerstmarkt ligt in het centrum, daar loopt je gemakkelijk naartoe.

Duitsland

Anders dan bij ons wordt de kerstboom in Duitsland pas versierd op kerstavond (24 december). Al die tijd staat hij op het balkon of in de tuin te wachten. De man des huizes wordt geacht met de kinderen het huis te verlaten, zodat de vrouw des huizes de boom intussen kan versieren. ’s Avonds nodigen de meeste Duitse families hun familieleden uit. Ze eten worsten en aardappelsalade als avondeten. Het Christuskind (dus niet de Kerstman) legt vervolgens alle cadeautjes onder de boom. De kerststal hoort standaard onder of naast de boom te staan. Nieuwe figuren koop je op de kerstmarkt. Keuze genoeg. In Duitsland worden jaarlijks maar liefst 2500 kerstmarkten georganiseerd. De oudste is die van Dresden. Al in 1434 keurde keurvorst Friedrich II het idee goed om kort voor Kerst nog een extra marktdag te organiseren, zodat de mensen nog even snel een verse gans konden kopen voor het kerstmaal. Nog altijd bestaat de Duitse dis met Kerst uit gans. Kerststol erbij en smullen maar. Leuk om te weten: in Duitsland vieren ze ook Nikolaustag, vergelijkbaar met Sinterklaas in Nederland, maar toch net even anders. De kinderen moeten op 5 december allemaal hun laarzen poetsen en buiten voor de deur zetten. ’s Avonds komt Nikolaus langs met kleine cadeautjes die in de laarzen passen. Een stuk geloofwaardiger dan onze schoorsteen.

Spanje

Geen sneeuw, maar ook in veel Spaanse steden vind je kerstmarkten, zoals op Plaza Mayor in Madrid, of de populaire Fira de Santa Llúcia in Barcelona. Op die laatste koop je poepende beeldjes (caganer). Onmisbaar in de kerststal. Wacht even: kakkers in de kerststal? Geen grap. In Catalonië zetten mensen traditiegetrouw een ‘caganer’ in de kerststal, een gehurkte mannetje met blote billen. Onder zijn kont: een enorme hoop. De caganer staat voor geluk, zijn drol voor vruchtbaarheid. De reden dat elke Catalaanse boer een caganer naast zijn kerststal heeft staan. Anders zou de oogst wel eens kunnen mislukken in het nieuwe jaar. De eerste caganers doken op in de 17de eeuw. Inmiddels zijn ze te koop van diverse beroemdheden zoals de Paus, Barack Obama of een voetbalheld. Even wennen. Een poepende Messi naast Maria.

Minstens zo belangrijk rond Kerst:  de kerstloterij op 22 december,  ook wel El Gordo (de dikke), genoemd. Bijna 90% van de Spanjaarden koopt een lot.

Zweden

Bij Kerst (Jul, spreek uit: juul) draait het eigenlijk maar om één ding: het beroemde Zweedse ‘smörgåsbord’, dat met Kerstmis ‘Julbord’ genoemd wordt. Anders nog iets? Jazeker! Op tafel vind je ingelegde haring, patés en rendierworst, een aardappelgratinschotel met ui en ingelegde ansjovis, warme vleesstoofpotten, kazen en zoete desserts. Natuurlijk is ‘Julbord’ niet compleet zonder een goed gevuld glas bier of sterke drank.

De volgende dag ga je met zijn allen het bos in om alle calorieën er weer vanaf te lopen. Of je stapt in de auto naar Gävle, een klein, Zweeds provinciestadje waar zelden iets gebeurt, behalve met Kerst. Dan verschijnt er een dertien meter hoge geit, een constructie van een groot houten raamwerk, bekleed met dikke lagen stro. De geit symboliseert het kerstgevoel, maar haalt zelden het einde van de maand, tot woede en verdriet van de inwoners van Gävle. In veel van de gevallen wordt het dier in brand gestoken.

Gelukkig is er Donald Duck. Kijken wij massaal naar Home Alone, in Zweden kijken ze op 24 december traditiegetrouw naar een kerstcompilatie van Donald Duck, Kalle Anka in het Zweeds.

Tot slot…

In de hoofdstad van Venezuela gaat iedereen elk jaar op rolschaatsen naar de mis. En in Oekraïne hangen ze de boom niet vol met kleurrijke ballen, maar met spinnen en spinnenwebben. Ze eren daarmee de legende van een arme weduwe. De vrouw had geen geld voor versiering in haar kerstboom. Maar op een nacht kwam er een spinnetje langs. En wat denk je? De volgende dag was haar boom ‘versierd’ met spinnenwebben. Misschien komt daar ons Engelenhaar wel vandaan.

Bron: ANP